دنا: سلام من دنا هستم.
رها: من هم رها هستم و سلام
دنا و رها با هم: شما دارین به پادکست چی؟کجا؟چرا؟ گوش می‌کنین؟
{موسیقی}
رها:بچه‌ها کلی چیز درباره‌ی آب از قسمت قبل موند که ما هنوز نگفتیم و توی این قسمت می‌خواهیم بگیم. اما اول بهتره که بریم ببینم بچه‌ها چه سوال‌هایی برامون فرستادن.
دنا: هی دانابات. سوال‌های این قسمت چیه؟
{سوال‌های بچه‌ها}
رها: چه سوال‌های جالبی. خب بچه‌ها آماده‌این که بریم سوال باحال این قسمت رو بشنویم؟
{صدای شیپور}
گوینده: این شما و این سوال باحال این برنامه
دنا و رها با هم: چرا آب سر بالا می‌ره؟
{موسیقی}
دنا: بچه‌ها تاحالا دیدین که آب سر بالا بره؟
رها: یعنی مثلا فکر کنین یه سینی رو کج گرفته باشیم و یه لیوان آب بریزیم روش. به نظرتون امکان داره که آب به جای اینکه بره به سمت پایین سینی، بره به سمت بالای سینی؟
دنا: نه معلومه که نه. اگه اینطوری بود که قورباغه‌ها ابوعطا می‌خوندن.
{صدای آواز}
رها: بچه‌ها ابوعطا اسم یکی از آوازهای ایرانیه. خواننده‌ها اگه بخوان ابوعطا بخونن باید خیلی خیلی تمرین کنن.
دنا: برای همین هم ایرانیا می‌گن اگه آب سربالا بره مثل اینه که قورباغه که فقط بلده قور قور کنه آواز ابوعطا بخونه.
{خنده}
رها: ولی واقعیت اینه که آب یه موقع‌هایی سر بالا می‌ره.
دنا: می‌تونین حدس بزنین آب کی می‌تونه سربالا بره؟ یه ذره دور و برتون رو نگاه کنین…
رها: آره بچه‌ها خوب نگاه کنین. شاید یه چیزهای سبزی دیدین که کوچیک یا بزرگن.
دنا: و ما پاشون آب میریزیم.
رها: اون‌ها هم آب رو می‌خورن.
دنا: رها می‌گم بیا به بچه‌ها ۱۰ ثانیه فرصت بدیم که فکر کنن شاید یه حدس‌هایی زدن.
رها: مواقفم. بچه‌ها شما ۱۰ ثانیه وقت دارین که فکر کنین که چه چیزهایی دور و برمون هست که ما آب میریزیم پاشون بعد آب از اون چیزهای سبز می‌ره بالا؟
دنا و رها با هم: یک دو سه
{صدای تایمر}
دنا: وقت تموم شد.
دنا و رها با هم: جواب گیاهان بود.
رها: بچه‌ها تا حالا فکر کردین آب چطوری از ریشه‌ی گیاهان می‌ره تا بالای بالا؟
دنا: مثلا به یه درخت بزرگ فکر کنین. آب چطوری از ریشه‌های درخت،مثلا از ۳ متر زیر زمین می‌ره بالا تا نوک درخت که ممکنه ۲۰ متر بالای زمین باشه.
رها: همین اتفاق توی بدن ما و همه‌ی موجودات زنده‌ی دیگه هم میفته. آب توی مویرگ‌های ریز ما حرکت می‌کنه که و اینجوری سلول‌های ما تشنه نمی‌مونن.
دنا: بچه‌ها شما می‌تونین این خاصیت عجیب آب رو توی خونه هم امتحان کنین. یه لیوان آب بردارید و یه گوشه از یه دستمال کاغذی یا پارچه‌ای رو توی آب فرو کنید. اگه یه مدت همونجوری نگهش دارید می‌بینید اونجاهایی که توی آب نیستن هم خیس شدن. این یعنی اینکه آب بر خلاف جاذبه‌ی زمین حرکت کرده و اومده بالا.
رها: ولی این عجیب‌ترین چیز درباره‌ی آب نیست. آماده باشین که قراره کلی چیزهای عجیب‌تر درباره‌ی آب بشنویم.
{آهنگ }
دنا: موجودی که می‌تونه جاذبه رو شکست بده!
رها: موجودی که می‌تونه زمین رو سوراخ کنه!
دنا: موجودی که می‌تونه سنگ‌های بزرگ رو خرد کنه!
رها: موجودی که هم چسبنده است هم لغزنده است.
دنا: موجودی که هم توی بدن ما است هم توی بدن دایناسورها بوده
رها: آقایون خانما معرفی می‌کنیم.
دنا و رها با هم: کاپیتان H2O
{موسیقی}
کاپیتان H2O: خجالتم ندید. خجالتم ندید. ممنونم ممنونم.
رها: ممنونیم کاپیتان که به پادکست چی؟کجا؟چرا؟ اومدین.
کاپیتان: منم ممنونم که این فرصت رو فراهم کردین که من با بچه‌ها حرف بزنم.
دنا: کاپیتان راسته که می‌گن شما می‌تونین همه چی رو توی خودتون حل کنین. حتی سنگ‌های بزرگ رو؟
کاپیتان: بله. همینطوره. اگه به من فرصت کافی بدین می‌تونم سنگ رو سوراخ کنم. من عاشق اینم که همه چی رو توی خودم حل کنم.
رها: همه چی رو؟
کاپیتان: تقریبا همه چی رو. حتی چیزهای خیلی خیلی سفت مثل سنگ. می‌دونستین خیلی از دره‌هایی رو که روی زمین هست من درست کردم؟
دنا: چطوری؟
کاپیتان: خیلی از اون‌ها قبلا دره نبودن. حتی ممکنه کوه بوده باشن. ولی من طی سال‌ها هی اونجا رو کندم و حل کردم و شستم و بردم تا شدن دره.
رها: شما چطوری می‌تونین سنگ‌ها رو سوراخ کنین یا خرد کنین؟
کاپیتان: گفتم که من عاشق اینم که چیزها رو توی خودم حل کنم. اگه یه سنگ گنده رو بذارین زیر قطره‌های من بعد از چند سال اون رو سوراخ می‌کنم.
دنا: چه توانایی فوق‌العاده‌ای.
کاپیتان: ولی این شگفت‌انگیزترین توانایی من نیست.
رها: پس شگفت‌انگیزترین توانایی شما چیه؟
کاپیتان: شما می‌دونین که هر ماده‌ای می‌تونه سه حالت داشته باشه.
دنا: بله بله. قبلا هم چندبار توی همین پادکست برای بچه‌ها توضیح دادیم. گاز، مایع و جامد.
کاپیتان: می‌دونستین خیلی کم پیش میاد که توی طبیعت هر سه شکل ماده وجود داشته باشه؟
رها: بله بله. من می‌دونم. مثلا آهن. اگه بخواهیم حالت مایعش رو داشته باشیم باید حرارت رو خیلی ببریم بالا که معمولا توی طبیعت کم پیش میاد حرارت اونقدر بره بالا. شکل گازش هم که باز خیلی خیلی بیشتر حرارت می‌خواد.
دنا: یا نیتروژن. اگه حالت مایع یا جامدش رو بخوایم باید با کلی دستگاه‌های مختلف دمای خیلی خیلی سردی رو درست کنیم و تو طبیعت زمین معمولا این شکل از نیتروژن نیست.
کاپیتان: ولی من هر سه شکلم توی طبیعت هست. خیلی هم راحت تغییر شکل می‌دم. زود یخ می زنم، زود آب می‌شم، زود بخار می‌شم. گاهی دوستام به شوخی بهم می‌گن تو کاپیتان H2O نیستی کاپیتان تغییرشکلی ها ها ها.
رها: تا حالا به این فکر نکرده بودم.
کاپیتان: و تازه این عجیب‌ترین چیز درباره‌ی من نیست.
دنا: پس چیه؟
کاپیتان: به این لیوان آب که روی میز شماست و تکه‌های یخ روی آب نگاه کنید.
رها: بچه‌ها یه لیوان روی میز ماست که توش آب و چند تیکه یخه. خب چیش عجیبه؟
کاپیتان: یعنی واقعا متوجه نمی‌شین؟
دنا: چی رو کاپیتان؟
کاپیتان: یخ چیه؟
رها:شکل جامد آب.
کاپیتان: ولی سبک‌تر از آبه. برای همین روی آب وایساده و غرق نشده.
دنا: هان؟
کاپیتان: آب یعنی H2O تنها ماده‌ایه که شکل جامدش سبک‌تر از شکل مایعشه. و این خیلی عجیبه.
رها: آهان تازه فهمیدم. ما قبلا برای بچه‌ها توضیح داده بودیم که وقتی یه ماده‌ای از شکل مایع به جامد تبدیل می‌شه مولکول‌هاش به هم می‌چسبن و سنگین‌تر می‌شه یا دقیق‌تر اینکه چگالیش بیشتر می‌شه.
کاپیتان: ولی مولکول‌های من یعنی H2O اینطوری نیستن و شکل جامدشون سبک‌تره یا همون چگالیش کمتره. و این مسئله‌ی خیلی خیلی مهمیه.
دنا: و اگه اینطوری نبود هیچوقت قطب‌ها اینجوری پر از یخ نبودن. درسته؟
کاپیتان: فقط اون نیست که. اگه منم مثل بقیه‌ی مواد بودم دریاها از پایین یخ می‌زدن و زندگی در دریاها از بین می‌رفت یا بهتر بگم اصلا به وجود نمی‌اومد و اگه در در دریاها زنگی به وجود نمی‌آمد روی زمین هم احتمالا به وجود نمی‌اومد.
{صدای آژیر}
کاپیتان: انگار یه نفر به کمک نیاز داره. شاید یه جایی آتش گرفته من باید برم به کمک. کاپیتان H2O همیشه برای کمک حاضره. خدانگهدار.
دنا و رها با هم: خداحافظ.
دنا: شما دارین
رها: به پادکست
دنا و رها با هم چی کجا چرا گوش می‌کنین
{موسیقی}
رها: دنا من می‌گم بیا زوم کنیم ببینیم چطوری آب می‌تونه اینقدر ویژگی‌های شگفت‌انگیز داشته باشه.
دنا: موافقم. بذار الان از تو کشو دستگاه زوم رو می‌یارم.
{صدای کشو}
دنا: فکر کنم باید تنظیم کنم روی خیلی خیلی خیلی زوم. آخه مولکول‌ها خیلی خیلی خیلی کوچولو هستن.
رها: آره. مولکول‌ها خیلی ریز هستن. بیا زوم کن روی همین لیوان آب روی میز.
{افکت زوم}
صدای مولکول‌های آب: بزن قدش. بزن قدش بزن قدش بزن قدش بزن قدش بزن قدش.
دنا: نگاه کن رها. مولکول‌های آب رو هی دستاشون رو می‌زنن به هم.
رها: البته اونا دستاشون نیست ولی یه جورایی هم هست. بچه ها شما می‌دونین مولکول‌ها از چی درست شدن؟
دنا: معلومه که می‌دونن.قبلا گفتیم. از اتم درست شدن.
رها: بله مولکول آب هم از یک اتم هیدروژن با دو تا اتم اکسیژن تشکیل شده. برای همین بهش می‌گن H2O
دنا: بله اچ یعنی هیدروژن o یعنی اکسیژن.
رها: اتم‌های اکسیژن یه مقدار کمی بار منفی الکتریکی دارن. اتم هیدروژن هم یه مقدار خیلی کمی بار مثبت الکتریکی.
دنا: بچه‌ها اگه یادتون رفته بار الکتریکی چیه بعد از این قسمت یه بار دیگه برین و اون قسمت برق از چی درست شده رو گوش بدین. اونجا کامل براتون توضیح دادیم.
رها: بارهای منفی و مثبت همدیگه رو جذب می‌کنن. همین مقدار کم بار الکتریکی که توی اتم‌ها هست باعث می‌شه که اتم‌های اکسیژن یه مولکول به اتم هیدروژن یه مولکول دیگه جذب بشه بعد کنده بشه بعد به یکی دیگه جذب بشه بعد دوباره کنده بشه.
دنا: انگار که می‌زنن قد همدیگه. یا به قول آقای پی های فایو می‌دن. به این خاصیت آب هم می‌گن پیوند هیدروژنی آب.
رها: خیلی جالب بود نه؟ حالا بیاین زوم بک بدیم برگردیم به استودیو.
{افکت زوم}
دنا: بچه‌ها شما هم تو خونه می‌تونین تا یه حدی این پیوند هیدروژنی آب رو ببینین. این دفعه یه لیوان آب رو پر پر پر پر پر پر بکنین، یه جوری که اگه دست بهش بخوره از لبه‌هاش آب بریزه. بعد اگه یه ذره‌بین بردارین و خوب به لبه‌ی آب نگاه کنین ممکنه متوجه بشین که سطح آب یه ذره‌ی خیلی خیلی خیلی کم بالاتر از لیوانه.
رها: تازه این خاصیت یعنی خاصیت «بزن قدش» آب، یعنی همون پیوند هیدروژنی روی سطح آب بیشتره. چون اونجا مولکول‌های آب به هم نزدیک‌ترن. برای همین بعضی حشره‌های کوچک مثل بعضی از پشه‌ها می‌تونن روی آب راه برن و غرق نشن.
دنا: دلیل اینم که یخ از آب سبک‌تره و روی آب می مونه هم همینه. وقتی آب رو سرد می‌کنیم، مولکول‌ها همچنان دوست دارن بچرخن و بزنن قدش. اما تو دمای سرد‌تر این کار بیشتر طول می‌کشه و این بزن قدش‌ها بیشتر و بیشتر طول می‌کشه. اما وقتی دما میاد زیر صفر درجه این کار خیلی سخت می‌شه مولکول‌های دیگه نمی‌تونن بچرخن اینور و اونور. ولی چون هنوز بار مثبت و منفی اتم‌ها هست مولکول‌ها توی یه فاصله‌ی بیشتری از هم وای می‌ایستن. انگاری که برای اینکه دستاشون رو به هم بزنن مجبور شن دستاشون رو تا اونجایی که می‌تونن دراز کنن.
رها: اینجوریه که یخ که حالت جامد آبه سبک‌تر از آب می‌شه و میاد روی آب می ایسته. ولی من می‌گم دنا برای امروز بسه. انقدر از آب گفتیم من تشنه‌ام شد.
دنا: خب بیا همین لیوان روی میز رو بخور تشنگی‌ات بر طرف شه. خب می‌گم دو قسمته که خبری از آقای پی و گروهبان ویزبی نیست. تو ازشون خبر نداری؟
رها: نه نمی‌دونم کجان. من می‌گم می‌خوای به جای اون‌ها بگیم دانابات اسم بچه‌ها رو بخونه.
دنا: آره بد فکری نیست. بعد برنامه هم بریم یه خبری ازشون بگیریم. هی دانابات هستی؟ اسم دوست‌های تازه‌مون که برامون صدا فرستادن رو می‌خونی؟
دانابات: بله همینجا هستم. این فهرست بچه‌هایی که تازه برامون صدا فرستادن
{اسم بچه‌ها}
رها: بچه‌ها ممنونیم که برامون صداهاتون رو می‌فرستین. ما ایده‌ی پادکست‌هامون رو از شما می‌گیریم.
دنا: شما همیشه می‌تونین برین سایت داروگ و از اونجا هم پادکست‌های دیگه‌ی داروگ رو پیدا کنین هم برامون صدا بفرستین. darewagkids.com
رها: داروگ هم با دبلیوه. تا قسمت بعدی:
دنا و رها با هم: مراقب سوالاتون باشید.
